27 november 2021

Soms zie je ze op Insta (of ergens anders) voorbij komen: foto’s met watermerk. Waarom zou je dat gebruiken, of het juist laten? Voor beiden valt iets te zeggen.

Zelf heb ik ook een tijdje een watermerk gebruikt, en al snel liep ik tegen het eerste praktische ‘dingetje’ aan: ik deelde mijn foto’s toen nog onder de naam ‘ScarlettVK Photography’, tegenwoordig ga ik als ‘Shots & Stories’ door het leven, en daarmee was direct mijn watermerk niet meer bruikbaar. Eerder gedeelde foto’s riepen verwarring op, doordat het watermerk en mijn nieuwe naam niet meer met elkaar correspondeerden. Geen ramp verder, maar het watermerk verloor wel alle waarde dat het had. En dat brengt me meteen bij de voordelen, want een watermerk kan wel degelijk van waarde zijn.

Waarom zou je het watermerk op je foto’s toepassen?

• Je claimt (indirect) rechten op de foto (voor hoever dat kan in de publieke online ruimte);
• Het maakt het, los van bovenstaande, moeilijker voor anderen om jouw foto’s te ge-/misbruiken;
• Het kan bijdragen aan je herkenbaarheid – je watermerk is immers ook een soort logo, dat dus indirect dienst kan doen als PR;
• Het kan een bepaalde autoriteit geven.

En, het is zo gepiept. Niet specifiek een reden om het te doen, maar het kost weinig moeite om je foto’s van een watermerk te voorzien.

En waarom zou je dat niet doen?

Dus, waarom zou je het dan niet doen, vraag je je wellicht af? Komt ‘ie:

• Je watermerk kan afbreuk doen aan het beeld zelf;
• Je watermerk is statisch – dat wil zeggen dat het niet met jou ‘meegroeit’. Verander je iets, zoals ik heb gedaan, dan kun je dat niet met terugwerkende kracht wijzigen;
• Het is niet per se nodig.

“Het is niet per se nodig”

Meer voor- dan nadelen dus op het eerste oog, maar, dat laatste nadeel moet ik even uitleggen. ‘Het is niet per se nodig’. En dat is ook uiteindelijk de reden dat ik ervoor gekozen heb geen watermerk toe te passen.

In de praktijk wordt je beeld namelijk helemaal niet zo vaak ‘gestolen’. Zeker als je al van jezelf een eigen stijl hebt, heeft het voor de ander geen zin om jouw beeld te jatten. Vergelijk het met de diensten op Instagram: er zijn heel veel diensten en expertises, maar ze hebben allen een eigen twist. Kopieert iemand daarvan, dan heeft men dat vaak al gauw genoeg in de gaten, omdat het niet ‘eigen’ is. Zo is dat met je foto’s ook. En áls je foto al onrechtmatig gebruikt wordt, is het lastig daar een claim op te leggen. In veel gevallen heb je het namelijk zelf in het online publieke domein geplaatst.

Gebruik een watermerk in specifieke gevallen

Maar in specifieke gevallen, kan ik je het gebruik van een watermerk toch wel aanraden. Heb je foto’s online te koop en zit het originele bestand achter een pay wall? Plaats dan over je voorbeeldfoto wel een watermerk, het liefst over de hele breedte. Zo voorkom je dat iemand je voorbeeldfoto kan gebruiken en de pay wall omzeilt. Dat geldt eigenlijk ook als jij foto’s naar opdrachtgevers stuurt. Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om, maar het kan prettig zijn om de foto’s eerst met een watermerk te versturen, totdat de opdrachtgever heeft aangegeven tevreden te zijn, de foto’s te willen hebben en de rechten heeft afgekocht.

Concluderend: gebruik je, je foto’s enkel op Instagram of als portfolio op je website, zou ik geen watermerk toepassen. Verkoop je, je foto’s online of wil je, je werk delen met een opdrachtgever? Dan kan een watermerk weleens handig zijn, dan liever wel over de hele breedte van de foto, zodat deze er niet alsnog ‘afgeknipt’ kan worden. 

Gebruik jij een water-/beeldmerk? En waarom wel/niet?